
Αρχείο κατηγορίας Διοικητικό Συμβούλιο


Γενική Συνέλευση του Πολιτιστικού Συλλόγου Τριλόφου

ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ – ΕΠΙΦΑΝΙΑ
Αγαπητά μας μέλη – αγαπητοί μας φίλοι,
Κατά τις ευαγγελικές περικοπές στις αρχές του 30ου έτους της ηλικίας του Ιησού, ο Ιωάννης (ο Πρόδρομος), γιος του Ζαχαρία και της Ελισάβετ, ο επονομαζόμενος και Βαπτιστής, που ήταν 6 μήνες μεγαλύτερος του Χριστού, και διέμενε στην έρημο, ασκητεύοντας και κηρύττοντας το βάπτισμα μετανοίας, βάπτισε με έκπληξη και τον Ιησού στον Ιορδάνη ποταμό. Κατά δε τη στιγμή της Βάπτισης κατέβηκε από τον ουρανό το Άγιο Πνεύμα υπό μορφή περιστεράς στον Ιησού και ταυτόχρονα από τον ουρανό ακούσθηκε φωνή που έλεγε ότι: Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός εν ω ευδόκησα“. Η φράση αναφέρεται στα ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά.
Αυτή δε είναι και η μοναδική φορά της εμφάνισης, στη Γη, της Αγίας και ομοουσίου και αδιαιρέτου Τριάδος υπό του πλήρους «μυστηρίου» της Θεότητας. Τα θεοφάνια ονομάζονται έτσι επειδή η φωνή του θεού ακούστηκε στη γη. Για αυτό ονομάστηκαν έτσι Θεό+Φάνια. Ο θεός φάνηκε στην γη, θεός+φάνηκε.
Η εορτή των Θεοφανίων λέγεται επίσης και Επιφάνια και Φώτα ή Φωτά (ή Εορτή των Φώτων).
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ στους Φώτιο, Φωτεινή, Φανή, Τριάδα, Ουρανία, Ιορδάνη, Ιορδάνα, Περιστέρη, Περιστέρα, Θεοφάνη, Θεοφανία και Θεοχάρη.
Και μερικά «ψήγματα» ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ.
Οι κάτοικοι των περιοχών της ανατολικής Μακεδονίας τις ημέρες των Θεοφανίων αναβιώνουν όσο πουθενά αλλού έθιμα και παραδόσεις που άφησαν ως κληρονομιά οι πρόγονοί τους. Τιμώντας με αυτό τον τρόπο τη μνήμη τους. Πρόκειται για πανάρχαια έθιμα με παγανιστικές διαστάσεις που κυρίως αναβιώνουν τις τελευταίες ημέρες του Δωδεκαημέρου και πιο συγκεκριμένα το διήμερο (παραμονή και ανήμερα) των Θεοφανίων και της εορτής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου.
Οι Αράπηδες, τα Μπαμπούγερα, οι Μωμόγεροι, η Καμήλα είναι μερικά μόνο από τα έθιμα που αναβιώνουν μέχρι τις μέρες μας διατηρώντας έτσι αναλλοίωτες παραδόσεις αιώνων και κρατώντας ζωντανούς συμβολισμούς που σχετίζονται με την απομάκρυνση των κακών πνευμάτων, τη γονιμότητα του ανθρώπου και την ευφορία της γης.
Το έθιμο των Αράπηδων.
Ανήμερα των Θεοφανείων στη Δημοτική Κοινότητας Νικήσιανης του δήμου Παγγαίου, στο Μοναστηράκι, στον Ξηροπόταμο και στο Βώλακα της Δράμας, τελείται με διάφορες παραλλαγές ένα δρώμενο γνωστό ως Αράπηδες, επειδή στην μεταμφίεση των πρωταγωνιστών κυριαρχεί το μαύρο χρώμα: μαύρες φλοκωτές κάπες και εντυπωσιακές υψικόρυφες προσωπίδες, κεφαλοστολές από γιδοπροβιές. Όλες οι ομάδες των «Αράπηδων» κάνουν κοινή παρέλαση στους δρόμους, κάτω από τους εκκωφαντικούς ήχους των κουδουνιών τους. Δύο αρχηγοί ομάδων παλεύουν μέχρι την τελική πτώση του ενός. Ακολούθως, γύρω από τον πεσμένο αρχηγό, μαζεύονται όλοι, σε μια μυσταγωγία, που τελειώνει με την ανάσταση του νεκρού και τον ιδιόρρυθμο ξέφρενο χορό όλων, που ακολουθεί.
Σύμφωνα με την παράδοση, η παράσταση αυτή συμβολίζει το θάνατο του Διονύσου από τους Τιτάνες και την ανάστασή του από το Δία και παράλληλα την χειμερία νάρκη της φύσης που είναι ο Χειμώνας και στη συνέχεια την ανάσταση της φύσης με τον ερχομό της Άνοιξης.
Αυτό που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη, είναι η εμφάνιση των Αράπηδων, με την οποία ντύνονται μόνον άντρες. Το ντύσιμο των Αράπηδων, περιλαμβάνει τα τσερβούλια (παπούτσια) που κατασκευάζονται από ακατέργαστο χοιρινό δέρμα και συγκρατούνται από τις λαπάρες που είναι δερμάτινα σχοινιά και τα καλτσούνια (κνήμες με υφαντό πανί από τρίχωμα προβατίνας) που φορούν στα γόνατα.
Στο κάτω μέρος του σώματος φορούν μπινιβρέκι (μάλλινο παντελόνι) και στο πάνω μέρος χοντρή τσομπάνικη κάπα. Στη μέση τους, φορούν τέσσερα ποιμενικά κουδούνια (τσάνια) διαφόρων μεγεθών.
Το πρόσωπο είναι καλυμμένο με την μπαρμπότα (προσωπίδα) που είναι το τομάρι μιας γίδας το οποίο είναι ραμμένο και στερεώνεται στις άκρες του, στα σχοινιά των κουδουνιών.
Η αναβίωση του εθίμου Το Χθές ……
Και το σήμερα ……